Genealogisch blog 107

Kleermaker

In Genealogisch blog 100 schreef ik over Theodorus Johannes (Theo) Welling, die in 1869 de kleermakerij van zijn vader had overgenomen, de zaak ombouwde tot café en die in 1908 met de noorder zon verdween naar Argentinië. In dit verhaal staat de vader van Theo centraal: Jacobus Welling.

Jacobus werd geboren op maandag 31 mei 1824 ’s morgens om 08.00 uur als buitenechtelijk kind van kleermaker Dirk Welling en naaister Janna Dietrink. Op zijn geboorteakte staat vermeld, dat Dirk Welling, die om 10.30 uur aangifte deed, verklaarde de vader van Jacobus te zijn. Bij het huwelijk van Dirk en Janna op 30 juni 1824 werd de kleine Jacobus officieel erkend. Hij was nu de wettelijke zoon van Dirk en Janna.

Geboorteakte van Jacobus Welling

Jacobus bleef het enige kind van Dirk en Janna. Eind augustus 1826 baarde Janna weliswaar nog een zoon, maar deze bleek al te zijn overleden. Voor Janna liep deze bevalling fataal af, want ze overleed een week later, amper eenentwintig jaar oud. Het verdriet om het verlies van zijn vrouw werd Dirk na acht jaar te veel, hij overleed in 1834 op de leeftijd van vijfendertig jaar. Vlak voor de Kerst van 1834 werd de 10-jarige Jacobus met volgnummer 897 opgenomen in het Burgerweeshuis van Amersfoort.

Jacobus verliet het Burgerweeshuis op 1 mei 1834 om in dienst te treden bij de Nationale Militie. Hij werd ingedeeld bij het 9^e Regiment Infanterie. Na de nodige overplaatsingen werd hij drie jaar later eervol ontslagen bij het 3^e Regiment Infanterie. Uit een extract van zijn inschrijving kunnen we ongeveer opmaken hoe Jacobus eruit gezien moet hebben, want zijn signalement stond vermeld. Zijn lengte bedroeg 1,713 m. (= 1 El + 7 PL + 1Dm + 3 St), hij had een ovaal gezicht met een laag voorhoofd en een ronde kin, zijn ogen waren bruin en zijn haren en wenkbrauwen waren donkerbruin van kleur.

Certificaat Nationale Militie

Toen hij de militaire dienst had verlaten, vestigde Jacobus zich als zelfstandig kleermaker en op 2 augustus 1848 trouwde hij met de 23-jarige Geertruida Hendrika van Munster. Het stel kreeg zes kinderen, van wie de oudste Adrianus Leonardus van 1850 de vader was van mijn grootvader. Met de naamgeving aan hun oudste zoon waren Jacobus en Geertruida Hendrika trendsetters: er zouden nog vele jongens Welling de voornamen Adrianus Leonardus (al dan niet met een derde voornaam) krijgen.

In 1853 vestigden Jacobus en Geertruida Hendrika zich met hun gezin en de kleermakerij aan de Utrechtsestraat op nr. 14. Helaas was Geertruida Hendrika geen lang leven beschoren, zij overleed op 15 april 1861. Nog datzelfde jaar, nl. op 13 november, trad Jacobus in het huwelijk met de Barneveldse Hendriena Steenbeek, die toen achtentwintig jaar oud was. Bij Hendriena verwekte Jacobus nog eens negen kinderen, van wie er drie niet ouder werden dan twee jaar. Door zijn grote kinderschaar heeft Jacobus er mede toe bijgedragen, dat de Wellingen in de tweede helft van de 19^e eeuw een tamelijk grote familie in Amersfoort waren.

Het moet Jacobus in de jaren na zijn tweede huwelijk redelijk voor de wind gegaan zijn. Hij was in voor moderne zaken als fotografie. Op de onderstaande foto uit 1865 van het begin van de Utrechtsestraat richting Varkensmarkt met op de voorgrond de Utrechtsebrug staat Jacobus afgebeeld, vermoedelijk één van de mannen op de achtergrond.

Amersfoort, Utrechtsestraat 1865, (foto Archief Eemland)

Jacobus en Hendriena hebben aan den lijve ondervonden welke risico’s destijds verbonden waren aan het hebben van een groot gezin. Op het einde van de zeventiger jaren van de 19^e eeuw werd het gezin Welling getroffen door roodvonk. De ziekte had blijkbaar ook nadelige  invloed op de omzet van de kleermakerij, want op 27 augustus 1880 liet Jacobus via een advertentie in Amersfoortsche Courant weten, dat de roodvonk enkele dagen eerder zijn huis had verlaten. Klanten konden zijn zaak weer veilig binnengaan.

Amersfoortsche Courant, d.d. 27-08-1880

In het najaar van 1886 vierden Jacobus en Hendriena hun 25/jarig huwelijksfeest. Zij moeten dat op grootse wijze gedaan hebben met veel gasten, want via de Amersfoortse media betuigden zij en hun kinderen hun welgemeende dank voor de vele blijken van belangstelling die ze vanuit Amersfoort en andere plaatsen ondervonden.

Jacobus liet op 6 mei 1892 zijn testament opstellen door notaris A.N.J. Vos. Hij voelde kennelijk zijn einde naderen. Na voorzien te zijn van de H.H. Sacramenten der stervenden overleed Jacobus in zijn woning op donderdag 21 december 1893 ´s morgens om 06.00 uur. In de rouwadvertentie, die zijn echtgenote Hendriena in de krant liet plaatsen stond als datum van overlijden 20 december 1893.

Rouwadvertentie voor Jacobus Welling

Aangenomen moet worden, dat de datum van overlijden, genoemd in de rouwadvertentie, een drukfout was, evenals de initialen van Jacobus, t.w. J.J., terwijl hij toch maar één voornaam had. De juiste gegevens omtrent zijn overlijden zijn te vinden in de akte die daarvan op het Gemeentehuis van Amersfoort is opgemaakt bij de aangifte van zijn overlijden door aansprekers Johannes Martinus van Munster en Nicolaas Vink.

Akte van overlijden van Jacobus Welling

Zes jaar na het overlijden van Jacobus werd ten overstaan van notaris A.N.J. Vos de boedelscheiding opgemaakt tussen Hendriena en de kinderen. De kleermakerij was inmiddels overgenomen door zoon Theodorus Johannes. Hendriena woonde toen al geruime tijd op de Langegracht nummer 1999.

Oud en der dagen zat bood Hendriena het pand aan de Langegracht via een advertentie in de Nieuwe Amersfoortsche Courant van 19 juli 1899 te koop aan. Ze was ingetrokken bij haar zoon Theodorus Johannes in het vertrouwde huis aan de Utrechtsestraat. Daar overleed ze op 31 oktober 1899. Op 3 november daaraanvolgend werd ze begraven op het toenmalige Lieve Vrouwekerkhof aan de voet van de Lange Jan.

Tiel, 25-10-2016