Genealogisch blog 219

“Onsinnige” Walraven

Dit wordt het verhaal over Walraven van Haeften. Walraven was één van de zes kinderen van Otto van Haeften en Walburg van Cuyck van Meteren. Otto en Walburg trouwden op 6 maart 1526 met elkaar in Nijmegen. Daarvoor was Otto gehuwd met Everharda Walravensdr van Malburg, met wie hij rond 1515 in de echt verbonden werd. Dit stel kreeg twee kinderen: Arndt en Frans. Everharda is, echter, voor 1526 al overleden, wat Otto met twee kinderen deed besluiten een tweede huwelijk aan te gaan.

Walraven is naar schatting in 1529 geboren. Over zijn jonge jaren is weinig meer bekend dan dat hij in het huwelijk trad met Sandrina (Zander) Pieck, de dochter van Arend Arnts Pieck en Hendrica Storm. Het paar woonde in Tuil, vrijwel zeker op de hofstede Bleijenburg. Anna, de zus van Sandrina trad in 1568 voor de eerste keer in het huwelijk met Reinier van Haeften, de zoon van Allard van Haeften en Cunegonde van Keppel en Heer van Ophemert. Na diens dood huwde Anna Pieck nog twee keer.

De vader van Walraven, Otto, was in 1564 voogd van Sandrina, toen zij door de weduwe Katharina, bastaarddochter van Gelre, Vrouwe van Waardenburg, beleend werd met huis en hofstad, de Blienborch bij Tuil en zeven morgen land, genaamd Den Guldencamp, die Sandrina geërfd had van haar vader. Sandrina moest daarvoor wel haar zusters schadeloos stellen. Hieruit kan blijken, dat Sandrina nog betrekkelijk jong was, toen zij met Walraven trouwde.

Walraven van Haeften x Sandrina (Hendrika) Pieck, Erprath Wall Chart

Hoe het ook zij, door het huwelijk van Walraven met Sandrina Pieck kwam er weer een verbinding tot stand tussen de familie Van Haeften en de machtigste en rijkste adellijke familie van de westelijke Betuwe, de familie Pieck. Uit het huwelijk van Walraven en Sandrina kwamen twee kinderen voort: zoon Otto, over wie verder niets bekend is, en dochter Henrica, die rond 1565 in Tuil ter wereld kwam. Henrica trouwde in 1590 met haar neef Johan van Haeften, Heer van Ophemert en zoon van Reinier van Haeften en Anna Pieck, de zus van haar moeder.

Het huwelijk tussen Walraven en Sandrina werd niet gekenmerkt door veel geluk. Al in 1571 werd van Walraven in een akte vermeld, dat hij “innocent” (onnozel) was. Daarna ging de geestelijke gezondheid van Walraven snel achteruit. Op 17 november 1576 werd hij krankzinnig verklaard, nadat hij in Wageningen een vrouw had doodgeslagen, die uit een kerk kwam. Vervolgens werd hij gevangen gezet. Nu Walraven “onsinnig” was verklaard, kreeg zijn vrouw Sandrina op dezelfde dag nog uitstel van belening van de korentiend in Driel in de Bommelerwaard, die na de dood van Walraven overging naar zijn dochter Henrica.

In de daarop volgende jaren heeft Sandrina het bepaald niet makkelijk gehad. In 1579 raakte ze verzeild in verschillende processen met Wilhelmina en Dick van Haeften, familie van haar man. Om het hoofd boven water te kunnen houden benoemde ze deurwaarder Joost Coop tot hulder om de zaken betreffende de lenen, die Walraven in bezit had, af te wikkelen. Om in de processen tegen haar schoonfamilie een zo’n goed mogelijk resultaat te behalen stelde ze Willem Pels aan als haar gevolmachtigde bij de (recht)bank van Deil met de opdracht al haar belangen te behartigen. Willem Pels stelde Wilhelmina en Dirck van Haeften onmiddellijk voor tot een minnelijke schikking te komen.

Wanneer er weer een leen de kant van Walraven uitkwam, dan werd Sandrina daarmee officieel “gegeidt” (gegoed) in plaats van haar “crancksinnige man”. Na 1600 liet Sandrina haar zaken meer en meer behartigen door haar schoonzoon Johan van Haeften uit Ophemert.

Walraven overleed op18 februari 1595, 66 jaar oud. Nog geen half jaar later hertrouwde Sandrina Pieck met Peter Jansz, die als haar man en in samenwerking met haar schoonzoon 12 hond land in Meteren in 1612 verkocht aan Hendrick Matthijsz, de tweede echtgenoot van Arike van Haeften, die bekend staat als de schakel tussen de adellijke tak van de familie Van Haeften en de latere, niet-adellijke generaties in Utrecht. In datzelfde jaar stond Peter Jansz te boek als “momber” (letterlijk “voogd”, hier vooral bedoeld als beheerder van haar goederen) van Sandrina.

Sandrina Pieck overleed na 7 december 1613.

Tiel, 23 augustus 2017